LỜI NÓI ĐẦU

Kính thưa bạn đọc !

Trong chăn nuôi, kháng sinh là thứ không thể thiếu để phòng, trị bệnh cho vật nuôi. Nhưng việc sử dụng sao cho hiệu quả thì không phải ai cũng biết.
Trong này tôi sẽ chia sẻ với mọi người về cách phối hợp kháng sinh để điều trị bệnh sao cho hiệu quả đối với các bệnh đã nhờn thuốc, các bệnh ghép.
Nếu còn thiếu sót mong các bạn đọc, các đồng nghiệp đóng góp thêm.
Xin chân thành cảm ơn !


Mục lục



     Phần 1: Kháng sinh là gì ?
   Phần 2: Cơ chế tác động của kháng sinh
   Phần 3: Nguyên tắc phối hợp kháng sinh
    Phần 4: Các cách phối hợp kháng sinh đặc biệt


PHẦN 1: KHÁNG SINH LÀ GÌ?

-   Kháng sinh là những chất được chiết xuất từ các vi khuẩn, nấm sinh kháng sinh hoặc tổng hợp bằng phương pháp công nghiệp, có tác dụng tiêu diệt hoặc kìm hãm sự phát triển vi khuẩn, Mycoplasma, động vật nguyên sinh, ký sinh trùng và nấm một số kháng sinh có tác dụng kìm hãm virus cỡ lớn.

PHẦN 2: CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA KHÁNG SINH


-   Kháng sinh có tác dụng lên vi khuẩn ở cấp độ phân tử, thường là một vị trí quan trọng của vi khuẩn hay một phản ứng trong quá trình phát triển của vi khuẩn.
-    Để nắm được cơ chế tác động của các loại kháng sinh hãy tìm hiểu sơ đồ  dưới   đây





-   Các kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn thường tác động lên những thành phần bảo vệ, sinh sản, làm ngừng các hoạt động của vi khuẩn như: thành tế bào, màng tế bào, quá trình nhân lên của AND, ARN, tổng hợp protein, PABA
-  Các kháng sinh có tác dụng kìm khuẩn thường tác động làm gián đoạn lên các thành phần duy trì sự hoạt động của vi khuẩn như: Quá trình tổng hợp Protein, PABA
-  Trường hợp đặc biệt:


+ Nếu dùng đơn nhóm Sulfamid hoặc Trimethoprin thì là có tác dụng kìm khuẩn nhưng khi phối hợp lại thì có tác dụng diệt khuẩn do tác dụng cùng 1 lúc vào các phản ứng enzym liên quan đến axit para-aminobenzoic (PABA)
+ Một số loại dùng ở liều thấp có tác dụng kìm khuẩn nhưng ở nồng độ cao thì có tác dụng diệt khuẩn như: Spectinomycin, Flofenicol, Erythromycin
-  Phối hợp kháng sinh phải dựa trên cơ chế tác động và tác dụng của chúng
+ Phối hợp các kháng sinh cùng có tác dụng diệt khuẩn sẽ làm tăng cường tác dụng của mỗi loại kháng sinh, do chúng cùng tác động giết chết vi khuẩn làm vi khuẩn bị tiêu diệt nhanh hơn.
+ Phối hợp giữa các loại kháng sinh có tác dụng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn thì có tác dụng cộng gộp, do chúng cùng tác động làm kìm hãm sự hoạt động của vi khuẩn tốt hơn, tác dụng này là tổng cộng của các loại kháng sinh.
+ Phối hợp giữa kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn và kháng sinh có tác dụng kìm khuẩn thì đối kháng nhau, điều này chỉ xét trên tác dụng trên một loại, nhóm vi khuẩn mà các thuốc cùng có tác dụng. Với cách phối hợp này kháng sinh sẽ bị triệt tiêu nhau vì không có tác dụng do: Nếu kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn vào trước thì nó sẽ tiêu diệt vi khuẩn nên kháng sinh có tác dụng kìm khuẩn không có tác dụng nữa vì vi khuẩn đã chết. Còn nếu kháng sinh có tác dụng kìm khuẩn vào trước thì nó sẽ kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn nên vi kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn bị dư thừa. Kết quả là gây lãng phí kháng sinh và gây hại cho cơ thể .
+ Một số trường hợp đặc biệt có thể kết hợp nhóm có tác dụng diệt khuẩn và nhóm có tác dụng kìm khuẩn, do chúng có cùng tác dụng lên một quá trình của vi khuẩn như quá trình tổng hợp Protein
+ Sự kết hợp giữa Sulfamid và Trithoprim nó trở thành một dạng kháng sinh diệt khuẩn nên có thể kết hợp được với các kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn. Nếu dùng riêng thì chỉ kết hợp với các kháng sinh có tác dụng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn.

PHẦN 3: NGUYÊN TẮC PHỐI HỢP KHÁNG SINH

Để phối hợp được kháng sinh các bạn nên nắm được nguyên tắc phối hợp kháng sinh được tổng hợp trong một sơ đồ dưới đây.



1.   Vòng ngoài của sơ đồ:
-   Là các nhóm kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn
2.   Vòng trong của sơ đồ:
-   các nhóm kháng sinh tác dụng kìm khuẩn hoặc diệt khuẩn nồng độ
cao
3.   Các phần chú thích:
-   Nhóm kháng sinh có những loại kháng sinh nào
-   Các chỉ dẫn về sơ đồ

 4.   Trường hợp đặc biệt:


-   Nhóm Betalactam không đối kháng với nhóm Sulfamid

5.   Với các mũi tên hai  chiều ↔:

-    Là các nhóm ở vòng ngoài khi kết hợp với nhau sẽ làm tăng tác dụng của nhau lên nhiều lần gọi là tác dung tăng cường.
-  Betalactam <tác dụng tăng cường khi kết hợp cùng > Polypeptis
Ví dụ: Ampicillin hoặc Amoxillin phối hợp với Colistin sẽ cho tác dụng tăng cường do chúng có chung mục tiêu là pha vỡ thành, màng tế bào giúp tiêu diệt vi khuẩn nhanh hơn.
Ví dụ: Ampicillin hoặc Amoxillin phối hợp với Enrofloxacin sẽ cho tác dụng tăng cường do Betalactam có tác dụng làm tổn thương thành tế bào còn Enrofloxacin làm hạn chế nhân lên của chuỗi AND.
-  Betalactam <tác dụng tăng cường khi kết hợp cùng > Aminosid
Ví dụ: Ampicillin hoặc Amoxillin phối hợp với Gentamycin sẽ cho tác dụng tăng cường do Betalactam có tác dụng làm tổn thương thành tế bào còn Gentamycin tác động làm ngưng quá trình tổng hợp Protein của vi khuẩn
Hay Ceftiofu + Gentamycin sẽ cho tác dụng tăng cường
-  Polipeptid <tác dụng tăng cường khi kết hợp cùng > Quinolon
Ví dụ: Colistin phối hợp với Enrofloxacin sẽ cho tác dụng tăng cường do Colistin có tác động là phá vỡ màng tế bào còn Enrofloxacin làm ngưng quá trình tổng hợp AND.
-  Polipeptid <tác dụng tăng cường khi kết hợp cùng > Aminosid
Ví dụ: Colistin phối hợp với Gentamycin sẽ cho tác dụng tăng cường do Colistin tác động phá vỡ màng tế bào còn Gentamycin tác động làm ngưng quá trình tổng hợp Protein của vi khuẩn
-  Quinolon <tác dụng tăng cường khi kết hợp cùng > Aminosid
Ví dụ: Enrofloxacin phối hợp với Gentamycin sẽ cho tác dụng tăng cường do Enrofloxacin tác động làm ngưng quá trình tổng hợp AND còn Gentamycin tác động làm ngưng quá trình tổng hợp Protein của vi khuẩn làm giết chết vi khuẩn nhanh hơn.

6.   Với “-“ dấu kết nối

-  Là các nhóm kháng sinh có thể kết hợp được với nhau.



-    Nhóm kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn như: Aminosid và Polipeptid có thể kết hợp được với nhóm kháng sinh có tác dụng kìm khuẩn như Tetracyclin, Clramphenicol, Macrolid, Lincosamid, Sulfamid, Trimethoprim cho tác dụng cộng gộp.
Ví dụ:
-    Oxytetacyclin + Colistin ; Oxytetracyclin + Neomycin do chúng cùng tác động lên một quá trình tổng hợp Protein của vi khuẩn.
-   Lincomycin + Spectinomycin
-    Tylosin + Colistin, Tilosin + Gentamycin, Gentaymycin + Trimothoprim sự phối hợp này sẽ là cộng gộp tác dụng để tiêu diệt vi khuẩn một cách tốt hơn.

7.     Nhóm kháng sinh ở giữa sơ đồ

-   Là các nhóm kháng sinh có tác dụng kìm khuẩn có thể kết hợp được với nhau cho tác dụng cộng gộp do chúng cùng tác động ức chế sự phát triển của vi khuẩn như sinh tổng hợp Protein, PABA
Ví dụ:
-    Tylosin + Flofenicol, Tylosin + Doxycillin cùng tác dụng lên quá trình tổng hợp Protein của vi khuẩn.
-   Flofenicol + Doxycillin cũng vậy

8.   Trường hợp đặc biệt

-   Nhóm Sulfamid + Trithoprim sẽ trở thành một loại kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn.

9.     Với >< hai mũi tên đối ngược nhau

-  Là các nhóm kháng sinh có tác dụng đối kháng nhau.
Ví dụ: Các tác dụng đối kháng
-   Amoxicillin(Ampicillin, Ceftiofu) + Doxycillin là tác dụng đối kháng trên vi khuẩn E.coli, Clostridium perfringen, Staphynococus, Streptococcus… do: Amoxicillin tác động làm tổn thương màng tế bào có tác dụng giết chế vi khuẩn do vi khuẩn không có màng. Còn Doxycillin gắn vào tiểu thể 30s, tác động gián đoạn quá trình sinh tổng hợp protein của vi khuẩn tác dụng kìm hãm sự phát triển của vi


khuẩn. Do đó không nên phối hợp hai loại kháng sinh này để điều trị bệnh nhiễm khuẩn do các tác nhân trên.
Các cách phối hợp ở dưới cũng vậy:
-  Amoxicillin(Ampicillin, Ceftiofu) + Flofenicol
-              Enrofloxacin + Flofenicol (Thiamphenicol), Enrofloxacin + Oxytetracyclin(Doxycillin); Enrofloxacin + Tylosin (Tilmicosin); Enrofloxacin + Lincomycin; Enrofloxacin + Tiamulin  là đối kháng toàn diện
* Chú ý: Tác động làm gián đoạn sự tổng hợp của vi khuẩn sẽ có tác dụng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn, còn tác động làm ngưng sự tổng hợp Protein của vi khuẩn thì sẽ giết chết vi khuẩn do Protein không được tổng hợp để duy trì sự sống.
                                                                                         

PHẦN 4: CÁC CÁCH PHỐI HỢP KHÁNG SINH ĐẶC BIỆT

1.   Cách phối hợp kháng sinh để chống nhờn thuốc
-  Trong chăn nuôi hiện tượng nhờn thuốc xảy ra khi chúng ta dùng để cho uống dự phòng bệnh.
-   E.coli: đã bị kháng rất nhiều thuốc vậy nên để điều trị ta nên dùng một vài loại kháng sinh để điều trị như: kết hợp Amoxicillin + Enrofloxacin, Oxytetracyclin + Flofenicol để điều trị nhiễm khuẩn máu(E.coli kéo màng). Dùng Neomycin + Colistin để điều trị E.coli đường ruột. Dùng Neomycin + Oxytetracyclin để điều trị cả nhiễm khuẩn đường ruột và nhiễm trùng máu. Đường dùng thuốc cũng quyết định tác dụng của kháng sinh. Nhóm Aminosid và Polipetid muốn điều trị nhiễm khuẩn huyết(nhiễm khuẩn toàn thân) cần dùng theo đường tiêm, do dùng qua đường uống hầu như không hấp thụ qua thành ruột để vào máu, cơ quan, não, tủy.
-   Clostridium perfringen: ta có thể kết hợp Amoxicillin + Enrofloxacin, hoặc Amoxicillin + BMD hoặc Hanquinon. Dùng Oxytetracyclin + Lincomycin hoặc Oxytetracyclin + BMD hoặc Hanquinon, Hoặc Lincomycin + BMD hoặc Hanquinon
-   Salmollena sp: tùy từng chủng các kháng sinh có tác dụng. Nhưng ta có thể kết hợp: Amoxicillin + Colistin, Amoxicillin + Enrofloxacin, Flofenicol + Oxytetracyclin(Doxycillin).
-   Mycoplasma sp: Có thể kết hợp Tilmicosin + Flofenicol hoặc Oxytetracyclin (Doxycillin), Flofenicol + Oxytetracyclin (Doxycillin) hoặc Enrfnoxacin + (Sulfammonomethoxin + Trimethoprim )


-  Liên cầu khuẩn: Có thể dùng Tylosin + Lincomycin
-           Cầu trùng: Toltrazurin hoặc Diclazurn hoặc Amprolium + Sulfamonomethoxin ( các Sulfamid có tác dụng với cầu trùng như Sulfadimethoxin, Sulfadimidin, Sulfaquinoxalin… )
-       Đầu đen: Có thể kết hợp Sulfamonomethoxin (Sulfadimethoxin) + Doxycillin hoặc Trimethoprim sẽ cho hiệu quả điều trị tốt.
- Đối với các bệnh đường ruột đã nhờn thuốc, kháng thuốc như: bệnh E.coli, Viêm ruột hoại tử, cầu trùng, balantadium coli, rối loạn tiêu hóa do loạn khuẩn, tiêu chảy do thức ăn không được tiêu hóa, nên dùng TKS-Men tiêu hóa sống cao tỏi sẽ khống chế bệnh rất tốt. Đó là các nhờ sự kết hợp của vi sinh vật có lợi đường ruột và cao tỏi(Allicin) cho hiệu quả vượt trội, không gây ảnh hưởng tới hệ vi sinh có lợi đường ruột, không nhờn, kháng thuốc, giúp cơ thể không nhiễm bệnh, khỏe mạnh.

2.   Cách phối hợp kháng sinh để điều trị bệnh ghép

-   Bệnh CCRD (Hen ghép E.coli ở gia cầm). Ngoài cách phối hợp thông thường như Tylosin + Oxytetracyclin, Enroflonaxin + Amoxicillin .. thì có các cách phối hợp tưởng như đối kháng mà tác dụng tốt.
+ Amoxiccilin + Tylosin
+ Amoxicillin + Doxycillin
+ Amoxicilin + Flofenicol
Sự phối hợp này dựa trên nguyên tắc  mỗi loại kháng sinh tác dụng lên một  loại vi khuẩn. Amoxicillin chỉ có tác dụng với E.coli, còn các loại kháng sinh kia tác dụng với Mycoplasma gây bệnh CRD.
Nhưng các cách phối hợp này vật nuôi nhiễm Hemophylus sp (Coryza, Viêm đa xoang), Streptococcus, Straphynococcus, Ornithobacterium rhinotracheale (ORT) thì bệnh lại không thể khỏi được vì nó đối kháng trên một vi khuẩn. Trong thực tế thì khuyên mọi người tránh kết hợp kháng sinh theo cách trên. Nếu bệnh đã hết kháng sinh để điều trị do bị kháng thuốc thì có thể dùng cách nhau ít nhất 8h.
+ Tilmicosin + Flofenicol tưởng trừng như đối kháng nhưng có tác dụng rất tốt trong việc điều trị bệnh CCRD vì Tilmicosin để trị Mycoplasma còn Flofenicol trị E.coli. Cách kết hợp này được Dova Hùng sử dụng nhiều trong điều trị các bệnh về đường  hô hấp ở vật nuôi cho hiệu quả rất tốt.
-  Nhóm kháng sinh có tác dụng diệt khuẩn + (Sulfamid + Trimethoprim)


dụ: Enrofloxacin   hoặc  Amoxicillin  + (Sulfamonomethoxin  + Trimethoprin) để điều trị bệnh CCRD, Coryza, hay E.coli + Cầu trùng + Đầu đen + Ký sinh trùng máu
-   Tilmicosin + Flofenicol + Sulfamonomethoxin để trị CCRD + ORT + Coryza
+ Đầu đen + Ký sinh trùng máu, cầu trùng dùng theo đường uống hoặc tiêm
-   Tilmicosin(Tylosin) + Flofenicol + Doxycilin để điều trị CCRD + Coryza + ORT + Đầu đen, dùng theo đường uống hoặc tiêm
-    Gentamycin (Kanamycin) + Tylosin + Flofenicol + Doxycillin để điều trị bệnh CCRD + ORT + Coryza, nhưng dùng theo đường tiêm
-    Lincomycin + Spectinomycin + Flofenicol + Doxycillin để điều trị bệnh CCRD + ORT + Coryza, nhưng dùng theo đường tiêm

3.   Các cách phối hợp kháng sinh thường dùng trong điều trị

- Đường uống, trộn thức ăn, bơm trực tiếp:

+ Ampicoli(Amoxcoli) + Enrofloxacin
(Thành phần gồm: Ampicillin + Colistin + Enrofloxacin )
+ Enrofnocaxin + Neocolistin
(Thành phần gồm: Enrofloxacin + Neomycin + Colistin)
+ Flofenicol + OxyNeo
(Thành phần gồm: Flofenicol + Oxytetracycllin + Neomycin)
+ GentaTylosin(TilmiGenta) + Flofenicol
( Thành phần gồm Gentamycin + Tylosin hoặc Tilmicosin + Flofenicol)
+ OxyTylo hoặc Flofenicol
(Thành phần gồm: Oxytetracyclin + Tylosin + Flofenicol)
+ Spiracin + Oxytetracyclin + Flofenicol
+ GentaTylosin + FloDoxy
(Thành phần gồm: Gentamycin + Tylosin + Flofenicol + Doxycillin)
+ LincoSpec + Flofenicol hoặc Flodoxy
( Thành phần gồm: Lincomycin + Spectinomycin + Flofenicol + Doxycillin)


- Đường tiêm bắp, dưới da

+ GentaTylosin + FloDoxy
(Thành phần gồm: Gentamycin + Flofenicol + Doxycillin)
+ LincoSpec + FloDoxy
(Thành phần gồm: Lincoycin + Spectinomycin + Flofenicol + Doxycillin)
+ LincoSpec + GentaTylosin
( Thành phần gồm: Lincomycin + Spectinomycin + Gentamycin + Tylosin)
+ SpiraCol + FloDoxy
( Thành phần gồm: Spiracin + Colistin + Flofenicol + Doxycillin)
+ TiaColi + FloDoxy
(Thành phần gồm: Tiamulin + Colistin + Flofenicol + Doxycillin)
+ KanaTiallin + FloDoxy
(Thành phần gồm: Kanamycin + Tiamullin + Flofenicol + Doxycillin)
* Chú ý: Các cách phối hợp trên chỉ để dành điều trị các bệnh ghép, nghiêm cấm dùng để cho uống phòng sẽ dẫn tới nhờn, kháng nhiều loại thuốc cùng một lúc.

- Alo/Zalo/Fb: 0326094998 để được tư vấn và mua sản phẩm

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét